Norma EN ISO 20345 – Klasyfikacje Butów Roboczych

Ochrona stóp na różnorodnych stanowiskach pracy nie tylko zwiększa bezpieczeństwo pracowników, ale także ich komfort i wydajność. Norma EN ISO 20345 definiuje standardy, które obuwie ochronne musi spełniać, aby skutecznie chronić użytkowników przed wieloma zagrożeniami. Obejmuje to nie tylko odporność na uderzenia o energii 200 dżuli czy test na ściskanie 15 kN, ale także szereg innych specyfikacji związanych z różnymi potrzebami i warunkami pracy. W odpowiedzi na te wyzwania, norma ta klasyfikuje obuwie ochronne w kilka kategorii od SB do S5, z różnymi stopniami ochrony, co pozwala dopasować obuwie do specyficznych warunków panujących w miejscu pracy. Celem tego artykułu jest omówienie tych klasyfikacji oraz dodatkowych oznaczeń, które pomagają w wyborze najodpowiedniejszego obuwia dla każdego pracownika, biorąc pod uwagę zarówno potrzeby środowiska pracy, jak i indywidualne preferencje i wymagania.

Klasyfikacje obuwia ochronnego zgodnie z EN ISO 20345

Buty Robocze SB (Basic Safety):

• Podstawowa ochrona palców: Obuwie posiada podnosek chroniący palce stóp przed uderzeniem z siłą 200 J.
• Zamknięty obszar pięty: Zapewnia stabilność i chroni stopę przed otarciami.
• Dodatkowe właściwości: Mogą obejmować właściwości antyelektrostatyczne, pochłanianie energii w części piętowej oraz odporność na działanie oleju napędowego.

Buty Robocze S1:

• Wszystkie właściwości SB: Obejmuje podstawową ochronę palców, zamknięty obszar pięty oraz dodatkowe właściwości wymienione powyżej.
• Absorpcja energii w obszarze pięty: Zapewnia amortyzację i chroni stawy przed uderzeniami.
• Właściwości antystatyczne: Zapobiega gromadzeniu się ładunków elektrostatycznych, co może prowadzić do wyładowań elektrostatycznych.

Buty Robocze S1P:

• Wszystkie właściwości S1: Obejmuje podstawową ochronę, właściwości antyelektrostatyczne i absorpcję energii, a także:
• Odporność na przebicie: Podeszwa chroni stopę przed przebiciem ostrymi przedmiotami, np. gwoździami lub kawałkami szkła.

Buty Robocze S2:

• Wszystkie właściwości S1: Obejmuje podstawową ochronę, właściwości antyelektrostatyczne, absorpcję energii i odporność na przebicie, a także:
• Wodoodporność: Obuwie chroni stopy przed wodą i wilgocią.

Buty Robocze S3:

• Wszystkie właściwości S2: Obejmuje podstawową ochronę, właściwości antyelektrostatyczne, absorpcję energii, wodoodporność i odporność na przebicie, a także:
• Dodatkowa wytrzymałość podeszwy na ścieranie: Podeszwa jest bardziej odporna na zużycie i zapewnia dłuższą żywotność obuwia.

Buty Robocze S4:

• Całkowicie gumowy lub polimerowy materiał: Obuwie jest wykonane z wodoodpornego materiału, co zapewnia maksymalną ochronę przed wodą i wilgocią.
• Właściwości SB: Obejmuje podstawową ochronę palców i zamknięty obszar pięty.

Buty Robocze S5:

• Wszystkie właściwości S4: Obejmuje wodoodporność, właściwości SB i wykonanie z całkowicie gumowego lub polimerowego materiału, a także:
• Odporność na przebicie: Podeszwa chroni stopę przed przebiciem ostrymi przedmiotami.
• Profilowana podeszwa: Zapewnia lepszą przyczepność i stabilność na śliskich powierzchniach.

Należy pamiętać, że powyższy opis jest jedynie krótkim omówieniem klasyfikacji obuwia ochronnego. 

Dodatkowe oznaczenia obuwia ochronnego zgodnie z EN ISO 20345:

Oprócz podstawowych kategorii ochrony (SB do S5) i dodatkowych właściwości opisanych w poprzedniej odpowiedzi, obuwie ochronne może być również oznaczone dodatkowymi literami i cyframi, które określają jego specyficzne właściwości. Oto znaczenie niektórych z najczęściej spotykanych oznaczeń:

• P: Odporność na przebicie: Podeszwa chroni stopę przed przebiciem ostrymi przedmiotami, np. gwoździami lub kawałkami szkła.
• C: Odporność na przewodzenie: Obuwie chroni przed przewodzeniem prądu elektrycznego.
• A: Antystatyczność: Zapobiega gromadzeniu się ładunków elektrostatycznych, co może prowadzić do wyładowań elektrostatycznych.
• I: Izolacja przed prądem elektrycznym: Obuwie zapewnia ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym.
• HI: Izolacja przed ciepłem: Podeszwa chroni stopę przed ciepłem, np. od gorących powierzchni lub roztopionego metalu.
• CI: Izolacja przed zimnem: Podeszwa chroni stopę przed zimnem, np. od śniegu lub lodu.
• E: Absorpcja energii: Podeszwa pochłania energię uderzeń, chroniąc stawy przed urazami.
• WR: Wodoodporność: Obuwie chroni stopy przed wodą i wilgocią.
• WRU: Wodoodporna cholewka: Cholewka buta jest wodoodporna, co chroni stopę przed zamoczeniem od góry.
• M: Ochrona metatarsalu: Obuwie posiada dodatkowy element chroniący kości śródstopia przed uderzeniami.
• CR: Odporność cholewki na przecięcia: Cholewka buta jest wykonana z materiału odpornego na przecięcia, co chroni stopę przed ostrymi przedmiotami.

Należy pamiętać, że wyżej wymienione oznaczenia nie są wyczerpującą listą wszystkich dodatkowych oznaczeń stosowanych w klasyfikacji obuwia ochronnego. Nowe oznaczenia mogą być wprowadzane w przyszłości, a znaczenie istniejących oznaczeń może ulegać zmianie. Przed zakupem obuwia ochronnego należy zawsze zapoznać się z aktualnymi wymaganiami normy EN ISO 20345 i wybrać obuwie odpowiednie do specyfiki wykonywanej pracy.

Wybór odpowiedniego obuwia

Wybór odpowiedniego obuwia ochronnego jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa oraz komfortu pracownikom na różnorodnych stanowiskach pracy. Odpowiednie obuwie nie tylko chroni przed bezpośrednimi zagrożeniami, ale również wpływa na ogólną wydajność pracownika poprzez zapewnienie komfortu przez cały dzień pracy. Poniżej przedstawiam kilka istotnych aspektów, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze obuwia ochronnego.

Specyficzne potrzeby miejsca pracy

Przy wyborze obuwia ochronnego konieczne jest dokładne zrozumienie warunków panujących w miejscu pracy. Należy wziąć pod uwagę takie czynniki jak ryzyko upadku przedmiotów, obecność ostrej bądź śliskiej powierzchni, a także potencjalne zagrożenia chemiczne czy elektryczne. Na przykład, w budownictwie i przemyśle ciężkim zalecane jest obuwie z metalową wkładką oraz stalowym noskiem (S3, S5), natomiast w sektorze elektronicznym konieczne może być obuwie antystatyczne (A, S1).

Indywidualne potrzeby pracownika

Każdy pracownik jest inny, a to oznacza, że potrzebuje obuwia, które będzie dopasowane do jego indywidualnych cech fizycznych i preferencji. Warto zwrócić uwagę na takie aspekty jak rozmiar i kształt stopy, specyficzne problemy z stopami (np. płaskostopie), a także osobiste preferencje dotyczące materiałów (np. skóra vs materiały syntetyczne). Dobre dopasowanie obuwia jest kluczowe, by zapewnić nie tylko ochronę, ale i wygodę na wysokim poziomie.

Komfort noszenia

Komfort noszenia obuwia ochronnego ma bezpośredni wpływ na wydajność pracy oraz samopoczucie pracownika. Należy wybierać modele zapewniające odpowiednią wentylację, amortyzację oraz wsparcie dla stopy. Komfortowe obuwie pozwala uniknąć bólu oraz zmęczenia nóg, co jest szczególnie ważne przy pracach wymagających długiego stania czy chodzenia.

Właściwa pielęgnacja obuwia

Prawidłowa pielęgnacja obuwia ochronnego jest równie ważna jak jego właściwy dobór. Regularne czyszczenie, impregnacja oraz sprawdzanie stanu technicznego obuwia nie tylko przedłuża jego żywotność, ale również zapewnia utrzymanie wszystkich właściwości ochronnych. Pracownicy powinni być również przeszkoleni, jak prawidłowo dbać o swoje obuwie, aby maksymalnie wykorzystać jego potencjał ochronny.

Pielęgnacja i utrzymanie zgodności z normami

Obuwie ochronne musi być odpowiednio przechowywane i konserwowane, aby zapewnić jego długotrwałą funkcjonalność i zgodność z normami EN ISO 20345. Regularne sprawdzanie stanu obuwia, jego czyszczenie oraz wymiana w przypadku uszkodzeń to podstawowe działania zapewniające bezpieczeństwo użytkowników.